En yaygın kullanılan 3 sosyal medya platformu olan Facebook, Instagram ve Twitter içinde paylaştığımız tüm fotolara gönderimizin görselliğini hiç etkilemeden alt açıklama dediğimiz betimlemeler eklemenin  mümkün olduğunu biliyor muydunuz? Üstelik hiç ekstra uzmanlık gerektirmeden?  Sadece her gönderinizde biraz daha fazla zaman ayırmanız yeterli bunun için. Nasıl mı? Gelin birlikte bakalım.

Merhabalar herkese. Bir kör için sosyal medya takibinde yaşadığı en büyük engellenmişliğin paylaşılan görselleri deşifre çabası olduğunun farkında mısınız? Her ne kadar yapay zeka fotoğraflara betimleme ekleme denemeleri yapsa da, bu betimlemeler çoğu zaman gerçek bütünü ve detayları yakalamamızı sağlamaktan çok uzak. Şu an bunlar bir oyun gibi. Elbette zamanla daha iyilerini göreceğiz, ama Neden yapay zekayı beklemek yerine  hepimiz kendi üzerimize düşen sorumluluklarımızı yerine getirmiyoruz sizce? Emin olun bu o kadar da zor değil. Bu yazı her 3 platform için süreci anlatıyor kısaca.

 

Facebook Web

 

• Web tarayıcımızdan Facebook sayfasına girdikten sonra önce oluştur düğmesine, çıkan menüden de gönderi düğmesine basıyoruz.
• Ne düşünüyorsun alanına dilediğimiz paylaşımı giriyoruz.
• Fotoğraf/Video düğmesine basarak çıkan dosya aç penceresinden bilgisayarımızda eklemek istediğimiz fotoğraf veya fotoğrafları seçiyoruz.
• Şimdi fotoğraflardan birine tıklanması gerek. Bunu JAWS ile yapmanın tek yolu bir foto üzerine gelince JAWS imlecini PC imlecine taşıyıp sol fareye tıklamak. Yani fotolardan birini seçmek veya tıklamak gerekli anladığım kadarıyla. Bunu yaparak tümünü düzenle düğmesinin çıkmasını sağlamamız gerekiyor. NVDA kullanırken doğrudan bu düğme belirdi. Belki JAWS kullanırken de bir süre bekleyince beliriyordur bilemedim ama bizim bulmamız gereken şey Tümünü düzenle düğmesi. Bütün mesele bu.
• Tümünü Düzenle düğmesine bastığımızda sırayla fotoğraflar ve yanında Fotoğrafı Etiketle düğmesi, sonrasında da açıklama yazma alanı belirecek. Alternatif metin alanı bu açıklama alanı değil. Buraya yapılan açıklama herkes tarafından görülebilir. Elbette sizler buraya da fotoğrafınızın betimlemesini yapabilirsiniz. Ben farkındalık olması bakımından, alternatif açıklama kısmına yazdığım açıklamayı buraya da yapıştırıyorum. Fakat ekran okuyucuların okuyacağı, ve herkesin görmeyeceği alternatif açıklama alanına ulaşmak için Fotoğrafı Etiketle düğmesine basmamız gerekiyor.
• Şimdi özenle gizledikleri alternatif metin alanı belirdi. Buraya fotoğraf için istediğimiz betimlemeyi yapıp kaydet düğmesine basıyoruz.
• Sonraki fotoğraf dersek bir sonraki fotoğrafın açıklama ve alternatif metin alanları belirecek. Buralara da sırayla alternatif metinleri eklemeliyiz. Yalnız burada da minik bir erişilebilirlik sorunu var. Fotoğrafın hangisi olduğu anlaşılmıyor. O nedenle geri düğmesine basıp, bir sonraki fotoğrafın yanındaki etiketle düğmesine basarak o fotoğrafın alternatif metin alanına ulaşabilir, veya fotoğrafların sırasını önceden hatırınızda tutabilirsiniz. Bize takla attıranlar utansın.
• Son olarak biti düğmesine basınca fotoğraf açıklama işimiz de bitmiş oluyor. Gönderimize eklemek istediğimiz diğer şeyleri de ekleyip paylaşırsak, artık ekran okuyucu kullanan biri fotoğraf üzerine gelince yazdığımız açıklamayı okuyacaktır.

Facebook Mobil

 

Telefon üzerinden Facebook fotoğraflarına açıklama eklemek de oldukça benzer.

• Önce yine gönderi oluştur, Fotoğraf/Video düğmelerine basıp film rulomuzdan fotoğrafları seçiyoruz.
• Gelen ekranda Fotoğrafı düzenle, 3d yap gibi düğmeler sonrasında Görsel olarak bir üç nokta belirecek. Voice Over bunu bize daha fazla diye okur. Ona basıyoruz.
• Şimdi Fotoğrafı Kaldır, Düzenle gibi düğmeler sonrası Alternatif Metni düzenle düğmesini göreceğiz. Buna basıp fotoğraf betimlememizi yazarak sonrasında bitti düğmesine basmamız yeterli.
• Diğer istediğimiz yer bildirimi, etiketleme gibi işlemleri yapıp paylaş dediğimizde artık erişilebilir bir paylaşım yapmış olacağız.

Ama yine dediğim gibi, erişilebilirlik üç noktaların daha fazlaların, görünmeyen dağların ardına saklanmış maalesef.

 

Instagram

Instagram yalnızca mobil taraftan paylaşım yapılabilen bir platform. Prensibi çekilen fotoğrafın paylaşılması üzerineymiş. Bilgisayar üzerinden paylaşımlar görülebiliyor, ama yeni paylaşım yapılamıyor.

Facebook gibi Instagram da çekilen fotoğraflara alternatif açıklama ekleme imkanı sunuyor. Ama yine en sonlarda görünmezlerin ardına gizleyerek. Gelin nasılına birlikte bakalım.

• Instagramı açıp Kamerayı aç düğmesine basarak veya doğrudan orada fotoğraf çekerek gönderi oluşturma işlemine başlıyoruz.
• Fotoğraflarımızı ister tek tek, ister birden fazla seç diyerek seçtikten sonra İleri düğmesine basıyoruz.
• Gelen Filtre ekranında dilediğimiz işlemleri yapıp, veya benim gibi yapmayıp, yine ileri düğmesine basıyoruz.
• Bu ekranda doğrudan açıklama yazma alanı ve paylaş düğmeleri görülüyor, ve çoğu insan da bunu yapıp fotosunu paylaşıyor. Neredeyse hiç kimse gelişmiş ayarlar düğmesine basmıyor bile. Fakat siz fotoğrafınıza alternatif açıklama ekleyecekseniz, o gelişmiş ayarlar düğmesine basmalısınız. Çünkü ancak o zaman görünmeyen görünür olacak.
• Gelişmiş ayarlara girince yine en sona kadar inin ki erişilebilirlik başlığını bulasınız. İşte bu başlığın altında alternatif metin yaz düğmesine basmamız gerekiyor.
• Burada kaç tane fotoğraf seçtiysek o kadar alternatif metin yazma alanı göreceğiz. Yani her fotoğraf için ayrı ayrı alternatif metin yazabiliriz.
• Bitti düğmesine bastığımızda gelişmiş ayarlar ekranına dönmüş oluruz. Geri yaparak buradan çıkıp paylaşacağımız alana gelebiliriz.

Kısacası dostlar, burada da bilemeyen birinin erişilebilirliği bulması, oradan açıklama eklemesi o kadar kolay görünmüyor. Ama dostlar alış verişte görsün gereği, yasal olarak işlev yerine getirilmiş oluyor.

 

Twitter

 

Twitter fotolarına alt açıklama eklemek ise biraz daha görünür. Twitter ilk sıralarda açıklama ekleyebilmek için ayarlar içindeki erişilebilirlik kategorisini bir anahtar eklemiş, kullanıcıların açıklama ekleyebilmek için bunu açmasını istiyordu. Fakat baktığım kadarıyla artık buna gerek yok.

Twitter Mobil

 

• Mobil tarafta açıklama eklemek için Önce Tweet oluştur sonra da Fotoğraf Arşivi düğmelerine basıyoruz.
• Fotoğraf arşivimizden ekleyeceğimiz fotoları seçip ekle düğmesine basıyoruz.
• Artık Her resmin yanında Fotoğrafı Sil, Bu fotoğrafa Açıklama Ekle ve Fotoğrafı düzenle düğmelerini göreceğiz. Bu fotoğrafa Açıklama ekle düğmesine basarak dilediğimiz betimlemeyi yapabiliyoruz. Karakter sınırı 1000.
• Son olarak da diğer işlemlerimizi yapıp tweetimizi gönderiyoruz.

Twitter Web

 

• Web sayfası üzerinden fotoğraf eklemek içinse, Tweet Text yazma alanının hemen sonrasında Add Photos or Videos düğmesine basıp fotoğraflarımızı seçiyoruz.
• Şimdi Add Descriptions veya Description düğmesi belirecek. Buna bastığımızda seçtiğimiz her fotoğraf için 1000 karakterlik bir betimleme alanımız olacak. Betimlemeleri yapıp Next Image diyerek bir sonraki fotoğrafın betimlemesine geçiyoruz.
• Son olarak Save düğmesine bastığımızda tweet alanımıza geri dönmüş oluyoruz.

 

Özetle, her ne kadar açıklama ekleme alanları pek görünür olmasa da, teorik olarak her üç sosyal medya platformunda da erişilebilir paylaşımlar yapmamız mümkün. Gö gönderilerinizde yardım değil gerçek dayanışma adına biraz daha zaman ayırmaya ne dersiniz?